امپریالیسم
امپریالیسم یعنی وقتی یه کشور میخواد قدرت و نفوذش رو بیشتر کنه و روی کشورهای دیگه کنترل داشته باشه، حالا این کنترل ممکنه مستقیم باشه یا غیرمستقیم. استعمار هم یکی از روشهای امپریالیسمه که توش یه کشور یه جای دیگه رو مستقیم تصرف میکنه و خودش مدیریت میکنه. مثلاً انگلیس خیلی کشورها رو استعمار کرد، یعنی رفت اونجا و خودش همهچیز رو دست گرفت.
اما بعد از اینکه کشورها مستقل شدن، امپریالیسم به شکلهای دیگه مثل نفوذ اقتصادی، سیاسی یا حتی فرهنگی ادامه پیدا کرد. مثلاً وقتی یه کشور بزرگ با فشار اقتصادی یا نظامی میخواد کشور کوچیکتر رو تحت تأثیر قرار بده، این هم امپریالیسمه.
این قضیه باعث شده خیلی از کشورها هنوز هم مشکلاتی مثل فقر یا وابستگی داشته باشن، چون اون نفوذها ادامه داره. خلاصه اینکه امپریالیسم فقط درباره تصرف خاک نیست، درباره نفوذ و سلطه به روشهای مختلفه.
آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم تبدیل شد به قدرتمندترین کشور جهان و شروع کرد نفوذش رو به روشهای مختلف گسترش بده. این نفوذ فقط با اشغال نظامی نبود، بلکه خیلی جاها با فشار اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی بود.
مثلاً:
-
تو دوران جنگ سرد، آمریکا تلاش میکرد جلوی نفوذ شوروی رو بگیره و تو کشورهای مختلف از جمله آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا دولتها یا گروههایی که به کمونیسم نزدیک بودن رو سرکوب میکرد یا حمایت از دولتهای طرفدار خودش میکرد.
-
در خیلی جاها مثل آمریکای لاتین (مثلاً در شیلی، نیکاراگوئه و ...)، آمریکا با دخالت در سیاست داخلی و حمایت از دولتهای دستراستی، نفوذ سیاسی خودش رو حفظ کرد.
-
شرکتها و بانکهای بزرگ آمریکایی در سراسر دنیا فعالیت میکنن و باعث وابستگی اقتصادی کشورها به آمریکا میشن.
-
از نظر فرهنگی، فیلم، موسیقی، فستفود و سبک زندگی آمریکایی تو خیلی از کشورها تبدیل به استاندارد شده.